İnternetten İçeriğin Çıkarılması ve Erişimin Engellenmesi

Erişimin engellenmesine konu edilen ve başvuranın kişilik hakkını ihlal ettiği tespit edilen internet yayınının “bir an önce” internet ortamından kaldırılması, gerek kişilik haklarının gerekse kamu düzeninin korunması açısından elzemdir. Ancak verilecek kararlarda ifade ve basın özgürlüğünün zedelenmemesi de gözetilmesi gereken bir diğer husustur. Yapılacak düzenlemeler sebebiyle unvan ve derecesi değişen veya kaldırılan görevlilerin eski kadrolarına ait aylık, ek gösterge ve her türlü zam ve tazminat hakları yeni görevlerinde kaldıkları sürece şahıslarına bağlı olarak saklı tutulur. Bir kimsenin kişilik haklarını ihlal edcek şekilde video, resim, haber, yorum vb. Içeriklerin internet ortamında paylaşılması halinde, kişilik hakkı ihlal edilen kişi içeriğin çıkarılmasını veya erişimin engellenmesini isteyebilir (5651 sayılı Kanun m.9/1). Kişilik haklarının ihlali, hukuken bireye karşı işlenen bir “haksız fiil” olarak kabul edilmektedir. Kişilik haklarına yapılan her saldırı bir haksız fiildir, ancak her haksız fiil suç teşkil etmez. Suç teşkil etmese bile internet yayını üzerinden yapılan her türlü kişilik hakkı ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi kararı verilebilir. Örneğin, bir kimsenin çevresine zararlı ve kötü bir insan olduğu, borçlarını ödemediği, yalan söylediği şeklinde internet üzerinden yapılan bir yorum, kişilik haklarının açık bir şekilde ihlali niteliğinde olup hak ihlaline uğrayan kişi ilgili yorumun kaldırılması ve erişimin engellenmesi talebinde bulunabilir. Kanada’da piyango ve at yarışı dışında sanal ortamda oynanan kumar ve bahsi suç olarak nitelendirmektedir.

Özel nitelikli kişisel verilerin bulunduğu ortamlara ait güvenlik güncellemeleri sürekli takip edilmekte, gerekli güvenlik testleri düzenli olarak yapılmakta/yaptırılmakta ve test sonuçları kayıt altına alınmaktadır. Bu madde kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilir. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüneyönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilir (m.8A/4). BTK Başkanı tarafından gecikmesinde sakınca bulunan hallerde doğrudan verilen erişimin engellenmesi kararı, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Birlik tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç dört saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir. Özel hayatın gizliliğinin ihlaline bağlı olarak “gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde” doğrudan BTK Başkanın emri üzerine erişimin engellenmesi BTK tarafından yapılır (5651 sayılı kanun m.9A/8). Sulh Ceza Hakimliği’nin verdiği içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararları doğrudan Erişim Sağlayıcıları Birliği‘ne gönderilir. Bu birliğe üye olmayan internet servis sağlayıcıları (Örn, TUrkcell, TTNET, Kablonet vb.) faaliyette bulunamazlar. Birlik tarafından erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğe erişimin engellenmesi kararının gereği derhâl, en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilir. Başbakanlık veya ilgili Bakanlıkların talebi üzerine BTK başkanı tarafından verilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı, Başkan tarafından, yirmi dört saat içinde sulh ceza hâkiminin onayına sunulur. Hâkim, kararını kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi hâlde, karar kendiliğinden kalkar (m.8A/3). Özel nitelikli kişisel verilerin erişildiği yazılımlara ait kullanıcı yetkilendirmeleri yapılmakta, bu yazılımların güvenlik testleri düzenli olarak yapılmakta/yaptırılmakta ve test sonuçları kayıt altına alınmaktadır.

Bu platformda araçlarını satmak isteyen operasyonel kiralama şirketleri, araç filosuna sahip şirketler, bayiler, bankalar ve kamu kuruluşları sahip oldukları ve satmak istedikleri araçları Türkiye genelinde farklı şehirlerde yer alan ikinci el galerilere kolaylıkla sunabilmekte ve hızla satışını gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla sanık, 5651 sayılı Kanun’un 2/m maddesi bağlamında “yer sağlayıcı”; sitede içerik paylaşımı yapan üçüncü kişiler ise, aynı Kanun’un 2/f maddesi uyarınca “içerik sağlayıcı” konumundadırlar. Özellikle belirtelim ki; internet üzerinden yapılan yayınlar nedeniyle mağdur olan kişilerin içerik ve yer sağlayıcısına başvurarak içeriğin kaldırılmasını talep hakları vardır. İnternetten içerik kaldırma/silme; internet üzerinden yayımlanan ve hukuka aykırılık teşkil eden haber, video, fotoğraf, yorum vb. İçerik kaldırma/silme işlemi, ancak yer veya içerik sağlayıcı tarafından yerine getirilebilir.

Maddesinde, erişim sağlayıcıları birliğine gönderilecek tüm karalarda, adı geçen internet sitelerinin yetkililerine veya temsilcilerine ulaşılmasını zorunlu kılmadığı, kararın verildiği anda erişim sağlayıcıları birliğine gönderildiği, karardan her ne suretle olursa olsun haberdar olan ilgililerin ise CMK’nun 268. Buna göre, itiraz yolunun bir koruma tedbiri mahiyetinde verilen erişimin engellenmesi kararlarının yerine getirilmesinden sonra da uygulanabileceğinin öngörüldüğü değerlendirilmiştir. Ş..’ın sözkonusu sitelere erişimin engellenmesi talebinin reddine dair Bakırköy 2. Sulh Ceza Hakimliğinin kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Bakırköy 3. Sulh Ceza Hakimliğinin kararı aleyhine kanun yararına bozma istemini içeren yazı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu. Unutulma hakkı, kişinin geçmişte yaşadığı bir olaya ilişkin haber, ses, fotoğraf, görüntü veya video kaydının internet üzerinde yapılan yayınlar vasıtasıyla kamuoyuna yansıması oluşan mağduriyetin giderilmesini amaçlamaktadır. Unutulma hakkı, geçmişte yaşanan bir olayın üzerinden uzun bir süre geçmesi nedeniyle güncelliğini yitiren haber, video, görsel veya diğer içeriklerin kaldırılması, internet web sitesinin URL’sine erişimin engellenmesi suretiyle temin edilir. Geçmişin silinmesi, bireyin arama motorlarında adeta sürekli sabıkalı görünmesini engeller. Örneğin, bir suç nedeniyle ceza mahkumiyetine uğrayıp cezasını da infaz ettikten sonra, yaşanan olayın güncelliği kalmadığı halde internet ortamında işlediği suça dair haberler gözüken kişi, unutulma hakkı çerçevesinde bu haberlerin kaldırılmasını veya haberlere erişimin engellenmesini isteyebilir. Sulh ceza hakimliği, mahkeme veya Cumhuriyet savcısı tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının birer örneği, gereği yapılmak üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu‘na gönderilir. Erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren “dört saat” içinde kurum (BTK) tarafından yerine getirilir.

• Ancak, kumarın usulüne göre yürütülmesi beklenmedik olayla veya diğer tarafın fiiliyle engellenmişse ya da diğer taraf kumar veya bahse hile karıştırmışsa, isteyerek yapılan ödeme geri alınabilir.
• İnternet sitesi veya web sayfasına erişimin engellenmesi; internet üzerinden yayımlanan haber, video, fotoğraf, yorum vb.
• Unutulma hakkı ile geçmişinde kendi iradesi ile veya üçüncü kişinin neden olduğu bir olay nedeni ile kişinin geleceğinin olumsuz bir şekilde etkilenmesinin engellenmesi sağlanmaktadır.

Kişisel bilgiler, gerektiğinde kullanıcıyla temas kurmak için de kullanılabilir. OTONET tarafından talep edilen bilgiler veya kullanıcı tarafından sağlanan bilgiler veya OTONET “Portal”ı üzerinden yapılan işlemlerle ilgili bilgiler; OTONET ve işbirliği içinde olduğu kişiler tarafından, ” OTONET Üyelik Sözleşmesi” ile belirlenen amaçlar ve kapsam dışında da, kullanıcının kimliği ifşa edilmeden çeşitli istatistiksel değerlendirmeler, veri tabanı oluşturma ve pazar araştırmalarında kullanılabilir. İnternetten içerik kaldırma ve erişimin engellenmesi; ihlalin konusu olan haber, makale, video, resim, fotoğraf ve diğer görsellerin kaldırılması, ilgili web sitesine internet üzerinden erişimin kısıtlanması gibi temel hak ve özgürlükleri doğrudan ilgilendiren bir talep olduğundan bir bilişim avukatı vasıtasıyla yasal yollara başvurulmasında yarar vardır. “…(3) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talepleri doğrultusunda hâkim bu maddede belirtilen kapsamda erişimin engellenmesine karar verebilir. 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, telif haklarının ihlali nedeniyle erişimin engellenmesi kararı verilmesini kabul etmemiştir. Ancak, savcılığın kararı üzerine servis sağlayıcının hizmeti durdurması halinde hak ihlalinin devam etmesi engellenmiş olacaktır. Erişimin engellenmesi kararı, amacı gerçekleştirecek nitelikte görülürse belirli bir süreyle sınırlı olarak da verilebilir. Koruma tedbiri olarak verilen erişimin engellenmesine ilişkin karara sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre itiraz edilebilir. İngiltere’de üst düzey yöneticilerin kumar , pin-up giriş , piyango ve online kumar oynaması ayrı kanunlarla yasaklanmıştır.

Ancak, kumarın usulüne göre yürütülmesi beklenmedik olayla veya diğer tarafın fiiliyle engellenmişse ya da diğer taraf kumar veya bahse hile karıştırmışsa, isteyerek yapılan ödeme geri alınabilir. Arama motorlarında içerik silme/kaldırma; internetten web marspinup giriş üzerinden yayınlanan haber, fotoğraf, video vb. Içeriklerin arama motorları taarfından yapılan indeks bilgilerinin kaldırılmasıdır. Arama motorları (google, yandex, bing vb.), indeksledikleri sayfaları kendi arama veritabanından kaldırdıklarında olumsuz içeriğin yer aldığı sayfalar yapılan aramalarda bulunamaz. Kaynak web sayfasındaki olumsuz içeriğin kaldırılması, ancak yukarıda açıkladığımız üzere sulh ceza hakimliğine başvurularak olumsuz içeriklerin kaldırılması veya erişimin engellenmesi yoluyla mümkündür.Ayrıca, kişilik haklarının veya özel hayatın gizliliğinin ihlal edilmesi, internet ortamında unutulma hakkı çerçevesinde google vb. Arama motorlarının yaptığı indekslerin kaldırılması için de sulh ceza hakimliğine başvurulabilir. Sulh ceza hakimliği, bu madde kapsamında vereceği erişimin engellenmesi kararlarını esas olarak, yalnızca kişilik hakkının ihlalinin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak (URL, vb. şeklinde) içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verir. Zorunlu olmadıkça internet sitesinde yapılan yayının tümüne yönelik erişimin engellenmesine karar verilemez. Ancak, hâkim URL adresi belirtilerek içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle ihlalin engellenemeyeceğine kanaat getirmesi hâlinde, gerekçesini de belirtmek kaydıyla, internet sitesindeki tüm yayına yönelik olarak erişimin engellenmesine de karar verebilir. Anında cezai yaptırım uygulanabilecekKonuyla ilgili açıklamalarda bulunan BTK’nın Başkanı Ömer Fatih Sayan, “Yasadışı kumar sitelerine yönelik kapsamlı çalışmalarımız devam ediyor. Tespit ettiğimiz yasa dışı bahis sitelerini anında kapatıyoruz” açıklamasında bulundu.